بررسی اثر مهارگر گلیکوژن سنتاز کیناز (chir99021) بر تکثیر سلول های بنیادی عصبی

مقدمه: سلول های بنیادی عصبی در مغز پستانداران بالغ در ناحیه ی زیر بطنی از بطن های جانبی قرار گرفته است. در مواقع آسیب در سیستم عصبی مرکزی این سلول ها فعال شده، شروع به تقسیم، تمایز و مهاجرت به ناحیه ی آسیب دیده کرده تا جایگزین سلول های آسیب دیده شوند. اما این ترمیم همیشه به طور کارآمدی انجام نمی شود. از دلایل نقص در ترمیم می توان به کاهش تعداد این سلول ها در بیماری های نورودژنراتیو پیشرفته اشاره کرد. یکی از راهکارهای کمک به چنین بیمارانی، کمک به تکثیر بیشتر سلول های بنیادی عصبی درونزاد است. مسیرهای سیگنالینگ متعددی روی نوروژنز سلول های این ناحیه اثر گذار است که از جمله ی آن ها می توان به مسیر wnt اشاره کرد، در این مسیر ?-catenin وارد هسته شده و باعث رونویسی از ژن هایی می شود که در تکثیر، تمایز و ... نقش دارند. اخیرا از ریز مولکول ها در حوزه ی سلول های بنیادی استفاده های زیادی می شود. chir99021، ریز مولکولی است که از طریق مهار گلیکوژن سنتاز کیناز، باعث تقلید مسیر wnt می شود، پس به نظر می رسد استفاده از این مولکول بتواند باعث افزایش تکثیر در سلول های بنیادی عصبی شود. در این مطالعه ابتدا اثر chir بر تکثیر سلول های بنیادی عصبی در محیط کشت بررسی شد و بعد از آن با تزریق این ماده به بطن جانبی موش، اثر آن بر تکثیر nscهای درونزاد مطالعه شد. مواد و روش ها: در ابتدا سلول های بنیادی عصبی ناحیه زیر بطنی استخراج شد، سلول ها به صورت نوروسفر کشت داده شد و سپس اثر غلظت های مختلف chir بر تکثیر نوروسفرها بررسی شد. در مرحله ی بعد با تزریق این ریز مولکول به بطن جانبی مغز موش، و تزریق همزمان brdu به صورت داخل صفاقی، سلول های تکثیر شونده نشاندار شده و بعد از نمونه برداری، مطالعات ایمونوهیستوشیمی و real-time pcr انجام شد. نتایج: در این مطالعه مشاهده کردیم که غلظت 3/0 و 1 میکرومولار chir، در طی 10 روز کشت نوروسفرها با این ماده اثر بهتری بر تکثیر این سلول ها می گذارد. علاوه بر این تیمار نوروسفرها با این ماده باعث تکثیر بیشتر سلول ها حتی در غیاب chir و فاکتورهای رشد نسبت به گروه کنترل می شود. در مطالعات حیوانی مشاهده کردیم که تزریق chir باعث افزایش رونوشت ژن های سلول های بنیادی می شود، هم چنین رنگ آمیزی بافت svz با brdu نشان داد که این ماده باعث افزایش تکثیر در سلول های جدار بطن می شود. مطالعات ایمونوهیستوشیمی نشان دادکه تزریق chir باعث افزایش تعداد سلول های nestin+در اطراف ناحیه-ی آسیب می شود. نتیجه گیری : ریز مولکول chir باعث افزایش تعداد نوروسفرها در محیط کشت می شود. هم چنین این ماده باعث افزایش تکثیر و بیان مارکرهای بنیادی عصبی در اطراف بطن های جانبی می شود. کلمات کلیدی: سلول های بنیادی عصبی درونزاد- نوروسفر- ناحیه ی زیر بطنی- chir99021- brdu.